ارائه نقشه های 1:25000 و 1:50000 با فرمت DGN

نگاهی به طرح تهیه نقشه های 1:25000 پوششی کشور

1. مقدمه :

اطلاعات مکانی پایه بویژه نقشه های پوششی هر کشور از شاخصهای توسعه آن کشور بوده و یکی از مولفه های مدیریت و برنامه ریزی پروژه های عمرانی کشور بشمار می رود.

پس از تاسیس سازمان نقشه برداری کشور در سال 1332 عملیات عکسبرداری به مقیاس 1:55000 در سالهای 1335 تا 1337 برای کل کشور انجام گردید. این پرواز در راستای طرح تهیه نقشه های موسوم به عملیات مشترک ( این نقشه ها برای عملیات مشترک زمینی دریایی و هوایی و هوابرد و ژاندارمری و . تهیه شده است) انجام گرفت و هدف تهیه نقشه با مقیاس 1:250000 بود. باتوجه به اینکه بالاترین سقف پرواز مقیاس 1:55000 بود، عکسبرداری در این مقیاس انجام شد و با توجه به محدودیت میز دستگاه های آنالوگ قدیمی (مولتی پلکس) نقشه ها با مقیاس 50000 تبدیل گردید و از پلات های 1:50000 نقشه های 1:250000 تهیه شد. بعد از گذشت چند سال از پلات های 1:50000 نقشه های 1:50000 تهیه گردید. به همین دلیل با توجه به طراحی اولیه، دقت نقشه های 1:50000 متناسب با این مقیاس نیست.

سری دوم عکسبرداری پوششی ایران توسط سازمان نقشه برداری کشور با مقیاس 1:20000 از سال 1343 (1964 میلادی) آغاز و تا سال 1349بخش عمده ای از کار انجام گردید. با توجه به قانون ملی شدن جنگل‌های کشور (مصوب 27/10/1341 هیأت‌وزیران) و نیز ماده 9 آیین نامه اجرایی قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده 56 قانون حفاظت و بهره برداری مصوب 16/7/1373، یکی از منابع قابل استناد در زمینه تشخیص اراضی ملی از مستثنیات، عکس های هوائی پوششی کشور در سالهای 1345 تا 1349 می باشد.

در دهه هفتاد و دوران سازندگی، تولید نقشه های پوششی کشور با مقیاس مناسب در قالب طرح تهیه نقشه های 1:25000 بعنوان یکی از فعالیتهای اصلی سازمان نقشه برداری کشور برنامه ریزی گردید. بود. این نقشه ها به عنوان اولین محصول رقومی پوششی کشور، تحولی در اطلاعات مکانی کشور محسوب می شود و سبب ارتقاء قابل توجه منابع اطلاعاتی علوم ژئوماتیک در سال های بعد در کشور شده است.

 

خط تولید نقشه های 1:25000 بعنوان پایه اطلاعات مکانی از سال 1368 آغاز گردیده و در سال 1387 به پایان رسید. چند سال نخستین اجرای طرح، عمدتا به نحوه اجرای طرح،  تهیه دستورالعملهای فنی و برنامه ریزی های اجرائی پرداخته شده و نقطه عطف خط تولید این نقشه ها به سالهای 1372 تا 1382 مربوط می شود. در سالهای 1383 تا 1387 با توجه به اینکه نقشه بخش قابل توجهی از مناطق کشور تهیه شده بود و عمدتا مناطق مرزی فاقد نقشه بودند، سرعت تولید نقشه های 1:25000 کاهش یافت. البته تغییر مدیریت کلان کشور و متعاقب آن تغییر مدیریت در سازمان نقشه برداری بر این امر بی تاثیر نبود.

در همین سالها با توجه به گذشت زمان زیاد از تولید اولین نقشه های 1:25000، موضوع بازنگری و بهنگام سازی این نقشه ها نیز مطرح گردید که البته با جدیت مناسبی پیگیری نگردید.

2. منبع داده :

 بر اساس طرح اولیه منبع داده برای تهیه نقشه های 1:25000 عکسهای 1:70000 برای مناطق بیابانی و عکسهای هوائی به مقیاس 1:40000 برای سایر مناطق پیش بینی شده بود که که اجرای طرح کلیه عکسهای هوائی با مقیاس 1:40000 با دور بین Normal Angle با فاصله کانونی حدود 152 میلیمتر  و با پوشش طولی 60 و پوشش عرضی 20 درصد عکسبرداری گردید. در حدود سالهای 2005 میلادی ( 1384 شمسی ) که بسیاری از مناطق کشور عکسبرداری و تهیه نقشه گردیده بود، با توجه به اینکه در بخشی از قسمتهای مرزی کشور بدلیل هماهنگی با کشورهای همسایه امکان (مجوز) پرواز وجود نداشت، از تصاویر ماهواره ای Spot با قدرت تفکیک  5/2 متر برای تکمیل نقشه های پوششی استفاده گردید (سالهای 1383تا 1387). با توجه به اینکه این تصویر استرئو نبود، علاوه بر تصاویر مناطق مرزی، مدل رقومی زمین Spot نیز با قدرت تفکیک 20 متر نیز برای استخراج عوارض ارتفاعی خریداری گردید. (شکل شماره 5)